Kara Güzel lakaplı göktaşının Mars’tan geldiği ve 2011 yılında Sahra Çölü’nde bulunduğu Kızıl Gezegenin hangi bölgesinden olduğu belirlendi. Yetkililer, tespitin Mars’ın tarihi hakkında ipuçları verdiğini belirtti.
2.1 MİLYAR YIL ÖNCE
Bilim adamları, Dünya’nın kabuğuna ait en eski kaya parçasını tespit ettiklerini açıkladıklarında büyük heyecan yaşandı. Afrika’nın Sahra Çölü’nde bulunan kaya parçasının 2,1 milyar yıl öncesine ait olduğu ve daha önce keşfedilen Mars kayalarından 10 kat daha fazla su içerdiği açıklandı. Mars’ta yeni bir pencere açan Mars kayası NWA 7034 olarak adlandırıldı ve 2011 yılında Fas’ta keşfedildi. Keşfedilmesinden bu yana bu göktaşı üzerinde çalışılıyor. Ancak şimdiye kadar göktaşının tam olarak nereden geldiği bilinmiyordu.
“HAYATIMDA BÖYLE BİR ŞEY GÖRMEDİM”
Mars’tan Dünya’ya düşen kozmik parçalar, atmosfere inerken dış yüzeyleri tamamen yandığı için siyaha döner. Ancak, göktaşlarının içi beyaz kalır. ABD’nin New Mexico Üniversitesi’ne bağlı Meteorite Bilim Enstitüsü’nde çalışan Carl Agee, NWA 7034’ün içinin bile karanlık olduğunu ve bu nedenle kayaya ‘Siyah Güzel’ adını verdiklerini söyledi. Agee, “Hayatımda hiç böyle bir şey görmedim” dedi.
Bilim adamları, çapı 100 metreden fazla olan Mars yüzeyindeki çarpma kraterlerinin boyutunu ve dağılımını analiz etmek için bir makine öğrenimi algoritması geliştirdiler. Yapay zeka, Mars Reconnaissance Orbiter tarafından yakalanan on binlerce görüntüyü değerlendirdi.
19 krater
Uzmanlar daha sonra Mars meteorlarının Dünya’ya ulaşmasının başlangıç noktası olabilecek 19 krater belirlediler. Kraterlerin özellikleri NWA 7034 ile karşılaştırıldığında, eşleşen sadece bir krater bulundu.
kratere isim verildi
Uluslararası Astronomi Birliği, bu tür küçük kraterlere, Dünya’da nüfusu 100.000’den az olan bölgelerin adlarının verilmesini şart koşuyor. Black Magnificence’nin geldiği kratere de Avustralya’nın Karratha bölgesinin adı verildi. Araştırma ekibinden Planetolog Anthony Lagain, Karratha’nın dünyanın en eski kayalarının bulunduğu Pilbara’ya çok yakın olduğunu ve bu nedenle adını verdiklerini belirtti.
Hakemli bilimsel dergi Nature Communications’da 12 Temmuz’da yayınlanan bulgular, NWA 7034’ün en eski parçalarının yaklaşık 1,5 milyar yıl önce Mars yüzeyinden koptuğunu da gösteriyor. Bunlar 5-10 milyon yıl önce, NWA 7034’ün geri kalanıyla Karratha kraterini oluşturan çarpışmanın etkisiyle gezegenden fırlatıldı.
ÇOK ÖNEMLİ İPUÇLARI
Gezegenbilimci Lagain, “Artık kayanın Terra Cimmeria-Sirenum bölgesinden geldiğini biliyoruz. Mars’ın evriminin ve farklılaşmasının ilk aşamasını anlamak için ipuçları barındırıyor” dedi.
“Mars’ın nasıl oluştuğunu ve geliştiğini anlamak istiyorsak, bu bölgeyi şimdi yaptığımızdan çok daha fazla analiz etmemiz gerekiyor.”
Avustralyalı bilim adamları, 2011 yılında bulunan ve Mars’tan geldiği belirlenen göktaşını inceleyerek, meteordaki zirkon parçacıklarına dikkat çekerek, parçacıkların Kızıl Gezegen’de yaşamın muhtemel olduğu zamanlara ışık tutabileceğini açıkladı.
SU TANKI
Analizler çok ilginç bir özelliği daha ortaya çıkardı. NWA 7034, şimdiye kadar Dünya’ya düşen Mars kayalarından 10 kat daha fazla su içerir. Yani, milyonda 6.000 parça su molekülü vardır.
Meteorite Bilim Enstitüsü’nde görevli görevli Carl Agee, 2,1 milyar yıllık kayanın Mars’ın daha az kuru olduğu bir döneme ait olduğunu belirterek, Kızıl Gezegen’in eski zamanlarda çok daha ıslak olduğunu düşündüklerini hatırlattı.
Bilim adamları, NWA 7034’ün Sahra Çölü’nde çok iyi korunduğunu ve kayada karbon olup olmadığını anlamak için daha fazla analiz yapacaklarını belirtti. Agee, Dünya’da yerkabuğunun çok az örneğinin bulunduğunu ve bunun, bu kayaların gezegenimizin atmosferine karşı koyamamasından kaynaklanabileceğini belirtti.